Nie trzeba być wykształconym prawnikiem, aby wiedzieć czym jest przedawnienie. Zazwyczaj jest to okazja do uniknięcia odpowiedzialności. Wielu nazywa to „graniem na czas” i również mają rację. Jednak w praktyce często bardzo trudno mieć rację. Problem pojawia się też w przypadku, kiedy chcemy doprowadzić do przedawnienia, jednak mamy tylko szczątkowe zasoby wiedzy na ten temat.
Co to przedawnienie
Przedawnienie to inaczej sytuacja, w której wierzyciel oczekuje spłaty roszczenia, jednak po upływie odpowiedniego czasu dłużnik może się uwolnić od tego obowiązku. Reguluje to art. 117 §2 kodeksu cywilnego. Na mocy tego przepisu roszczenie nie przestaje istnieć, lecz ulega zmianie stając się tzw. roszczeniem naturalnym. Wierzyciel nadal może walczyć o swoją należność nawet po zaistnieniu przedawnienia. Jednak wtedy dłużnik może odpierać to zasłaniając się przedawnieniem. Innym jeszcze rozwiązaniem na jakie może się zdecydować dłużnik jest zaspokojenie roszczenia uznając tym samym jego zasadność.
Terminy przedawnień
Poniżej przedstawiono terminy przedawnień dla poszczególnych spraw sądowych:
• 10 lat – dla tych roszczeń, które zostały stwierdzone tytułem wykonawczym.
• 5 lat – przypadek dotyczący testamentu. Liczy się od jego ogłoszenia. Dotyczy roszczeń osoby uprawnionej z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców wnioskujących o zmniejszenie zapisów zwykłych oraz poleceń.
• 3 lata – sytuacje dotyczące zwrotu nienależnych alimentów (art. 140 §2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
• 2 lata – w tym przypadku pojawia się umowa o dzieło i roszczenia z nią związane. Liczymy od dnia oddania dzieła lub ( w razie niedotrzymania obowiązków ze strony wykonawcy) od dnia, w którym dzieło na mocy umowy miało zostać oddane.
• rok – roszczenia dotyczące umowy przewozu.
• 6 miesięcy – dotyczy roszczenia o naprawie szkody, która powstała na skutek utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub innego (podobnego) miejsca.
Jakich roszczeń nie dotyczy przedawnienie
Niestety w nie każdej sytuacji możemy się cieszyć możliwością doprowadzenia do przedawnienia. Brak tego prawa pojawia się w następujących przypadkach:
• roszczenia dotyczące zniesienie współwłasności,
• roszczenie właściciela o wydanie (przekazanie) nieruchomości.
Jak widać w powyższych przykładach przedawnienie nie występuje w przypadku roszczeń majątkowych.
Sąd nie wie o przedawnieniu
Jeśli wierzyciel odezwie się do nas wnosząc ponownie o dawne roszczenie, to my, jako dłużnicy musimy przedstawić wysokiemu sądowi, że nasze zobowiązanie zostało przedawnione. W tym należy także wskazać podstawę przedawnienia (przepis) oraz w dalszym ciągu wnioskować o oddalenie powództwa, tłumaczy adwokat Marek Szymała.
Przedawnienie od zawsze było kuszącym rozwiązaniem sprawy dla sprawcy. Od niedawna w poszczególnych przypadkach regulowanych przez ustawę zmniejszono czas oczekiwania na przedawnienie. Do tej pory popularnym terminem było 10 lat. Teraz wystarczy grać na zwłokę przez 6 lat i w poszczególnych sprawach (regulowanie ustawą) może pojawić się decyzja o przedawnienie. Zawsze jedna strona jest poszkodowana, a w przypadku tej nowelizacji strona dłużnika.